Graffiti, een veelbesproken subcultuur

Kunst of niet? Graffiti roept bij de toeschouwers diverse emoties op

Graffiti kent vele bewonderaars en evenveel tegenstanders. Het is een feit, graffiti roept bij toeschouwers tegenstrijdige emoties op. Maar is dat niet een eigenschap van elke controversiële kunstvorm? En is het eigenlijk niet de taak van de kunst, van vernieuwen, prikkelen, irriteren, motiveren tot ervaren en nadenken?

Graffiti wordt een subcultuur genoemd, maar het is er eentje met diverse vormen en een lange traditie. Het begrip graffiti komt uit het Italiaanse woord “grafficar” wat staat voor tekenen, markeren, schrijven of graveren.

Het was er altijd al: een diep menselijke behoefte om een spoor achterlaten.
Graffiti bestaat eigenlijk al heel lang. Iedereen kent het beeld van jonge kunstenaars, gekeerd tegen de establishment, die rondrennen in de nacht gewapend met dozen vol spuitbussen in schreeuwende kleuren om hun handtekening achter te laten op de gebouwen, viaducten, treinen, passages. Maar zijn de onhandige tekeningen, gekrabbeld op de muren van grotten in Lascaux ook niet een soort van primaire graffiti? Op de muren van onder de vulkaanas bedolven stad Pompeii zijn sporen aangetroffen van iets wat best als graffiti omschreven kan worden. In het oude Egypte heeft men muurschilderingen gemaakt die ook best onder het noemer ‘graffiti’ kunnen passen. En is het verlangen van de mens om zijn handafdruk als een soort handtekening in de verf op de muren te drukken niet een voorbode van op de muren gespoten tags van de graffiti kunstenaars?

"Kilroy was here"
Mensen willen sporen van hun existentie achterlaten op stabiele, grote, opvallende ruimtes die garant staan voor zichtbaarheid en een stukje onsterfelijkheid. Want is graffiti iets anders dan het beruchte ‘Killroy was here’, een memorabele handtekening van een pre-digitale tijdperk? Graffiti kunstenaars zijn meestal anonieme solisten. Een gouden regel van elke sprayer is dat men niet het werk van een ander “overschrijft”. Sommige van hen groeien uit tot beroemdheden zoals Banksy en Keith Haring.

Graffiti - kunst of hinder?
Graffiti kunst kent vele categorieën, van een simpele handtekening - tag, tot ingewikkelde, vaak zeer complexe muurschilderingen. Deze worden piece of masterpiece genoemd of een ‘graffiti heaven’, dat laatste wanneer het op een moeilijk te bereiken plaats wordt aangebracht door een zeer ervaren artiest. Het betreft dan ook een tijdrovende, ingewikkelde voorstelling, gemaakt met grote technische vaardigheid.

Kracht, humor en ideologie = de boodschap van Street Art.
Graffiti in de huidige vorm is voor het eerst aan de publiek gepresenteerd in de Amerikaanse stad Philadelphia aan het eind van de vijftiger jaren. Graffiti kunstenaar Bobby Beck sprayde zijn artistieke boodschap op beschikbare vlaktes in de stad. Graffiti kunst is een dynamische, snel veranderende kunstvorm dat onderhevig is aan de maatschappelijke invloeden en in regel een ideologische boodschap uitdraagt. Het is dan ook niet meer dan logisch dat de gevestigde orde alles op alles zet om de graffiti artists, de sprayers, halt toe te roepen. Het establishment heeft de graffiti voorzien van een negatief imago, heeft het bestempeld als vandalisme en heeft het gedrukt in een illegaal hoekje. Natuurlijk, best begrijpelijk, het beschadigen van publieke eigendommen, treinstellen, metro’s, passages wordt niet met open armen ontvangen. Het verwijderen van ongewenst graffiti kost geld net als het voorkomen ervan door het aanbrengen van bijzondere graffitiwerende coatings.
Maar na honderden of misschien duizenden jaren, wanneer de restanten van onze civilisatie opgegraven worden door de nieuwe wetenschappers, zullen de graffiti afbeeldingen met hun primitieve kracht, humor en protest een sterke getuigenis afleggen over het leven en idealen van onze tijdperk.

Tags, sprayers en anonieme solisten.
Het mag wel duidelijk zijn dat we hier spreken over graffiti kunstenaars, mensen die met een boodschap en vaardigheid een stuk kunst achterlaten in de openbare ruimtes. Dit is iets significant anders als een groep baldadige tieners die uit pure verveling en baldadigheid een paar spuitbussen leegspuiten op elk willekeurig vlak dat zij op hun weg uit de kroeg tegenkomen.

Street Art, kunstuitingen met een boodschap.
Een stroming binnen de graffiti is Street art. Street Art kunstenaars, in tegenstelling tot de graffiti artiesten, treden uit de anonimiteit en willen scoren bij het grote publiek. Street Art treedt uit de illegaliteit en de street art kunststukken komen vaak tot stand in samenwerking en met toestemming van autoriteiten. Vaak zijn dat kunstenaars met een kunst- of grafische opleiding. Zij willen de openbare ruimtes verfraaien en voorzien van een mooie en originele boodschap. Lees meer over Street Art hier.

Liefde en haat, twee kanten van de Street Art munt.
Uit het voorgaande mag duidelijk zijn dat er een dilemma bestaat tussen graffiti kunstenaars en het wereld omheen. Dit is een dilemma van acceptatie. wij houden van graffiti of we haten het. In beide gevallen, bij het willen beschermen en behouden, of bij het voorkomen en verwijderen, kent het wereld van coatings een aantal adequate oplossingen. In de loop van laatste jaren is er steeds meer erkenning gekomen voor zowel graffiti als street art kunstenaars, een ontwikkeling die elke kunstliefhebber met vreugde vervult.

Wilt u graffiti in de openbare ruimtes of materialen voorkomen of verwijderen? Lees verder op de pagina Graffiti verwijderen.

Wilt u graffiti of street art kunstwerken in openbare ruimtes bewaren en conserveren voor de toekomst? Lees verder op de pagina Graffiti beschermen.

Graffiti is one of the few tools you have if you have almost nothing. And even if you don't come up with a picture to cure world poverty you can make someone smile while they`re having a piss.
Banksy, Banging Your Head Against a Brick Wall

Meer informatie op: http://www.upperhead.com